%0 Journal Article %T نقش عجایب نگاری در سنت دانشنامه‌ تصویری ایران نمونه موردی: دانشنامه مصور عجایب المخلوقات قزوینی %J مطالعات دانشنامه‌نگاری %I پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی %Z ‪۲۷۸۳-۳۲۳۲ %A کامیار, مریم %A زارع‌ خلیلی, مریم %D 2021 %\ 05/22/2021 %V 1 %N 1 %P 179-200 %! نقش عجایب نگاری در سنت دانشنامه‌ تصویری ایران نمونه موردی: دانشنامه مصور عجایب المخلوقات قزوینی %K دانشنامه تصویری %K عجایب‌نامه %K عجایب‌نویسی %K عجایب‌المخلوقات قزوینی %R %X «عجایب‌نامه‌ها» از مهم‌ترین دانشنامه‌های تصویری در شناخت افکار، باورها و آداب هستند. روایات عجایب‌نامه‌ها تحت‌تأثیر عوامل مذهبی، قومی، وقایع‌ تاریخی، اختراعات و اکتشافات مانند ورود سیاحان، مسافرت ایرانیان به سرزمین‌های دور و نهضت ترجمه بوده‌است. آن‌چه امروز عجایب‌نویسی نامیده‌شده، متونی است که ریشه در فرهنگ شفاهی مردم داشته، به شکل دانشنامگی تدوین شده‌است. در این مقاله ضمن بررسی سنت عجایب‌نامه‌نویسی در ایران، به معرفی و مطالعه یکی از نسخ خطی مصور کتاب عجایب المخلوقات «قزوینی» که در کتابخانة ‌باواریا واقع در مونیخ آلمان نگه‌داری می‌شود، پرداخته شده‌است. نسخه‌‌های متعددی از کتاب عجایب‌المخلوقات قزوینی در کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مجموعه‌های شخصی نگهداری می‌شود. نسخه خطی که در این پژوهش مورد مطالعه قرار گرفته، مربوط به 658 ه‍.ش/ 678 ‌ق و کهن‌ترین نسخه موجود از این کتاب است. روش انجام این پژوهش توصیفی- تحلیلی همراه با مطالعه کتابخانه‌ای است. با توجه به اینکه نویسنده کتاب (قزوینی) هنگام به‌تصویر درآمدن کتاب در قید حیات بوده، این موضوع در بررسی و تحلیل تصویری 467 نگاره و 44 نقشه خطی موجود در متن در نظر گرفته شده است؛ نگارگر آنچه را که در متن آمده، به تصویر کشیده و از پرداختن به هرگونه اضافاتی پرهیز کرده است. نگاره‌هایی که در متن اصلی کتاب عجایب‌المخلوقات به تصویر کشیده‌شده‌اند، کاملاً در جهت روشن‌ترشدن مفاهیم متن هستند. %U https://jencst.ihcs.ac.ir/article_6541_ade05062bdd07d55c529293b36da239d.pdf